RZ piszemy:
Jeżeli danym wyrazie lub w formach pokrewnych wymienia się rz na r
np.: karze–kara, lekarz–lekarski, marzec–marca, morze–morski, pisarz–pisarka, wierzyć–wiara, pierze–piorę, starzeć się–starość
RZ piszemy:
Po spółgłoskach p, b, t, d, k, g, ch, j, w
np.: przelot, brzydki, drzewo, trzask, drzemka, krzesło, grzywa, chrzan, ujrzeć, wrzask, dojrzewanie
WYJĄTKI !!!
Nie piszemy rz w wyrazach: kształt, bukszpan, kszyk (ptak), pszczoła, pszenica, piegża, Mojżesz, gżegżółka (ptak),
RZ występuje:
W zakończeniach - mistrz, - mierz
np.: Rotmistrz, Kazimierz, zegarmistrz
SZ
Piszemy zawsze w zakończeniach przymiotników w stopniu wyższym i najwyższym,
np.: głupszy, krótszy, większy, zdrowszy, mądrzejszy
„Rz” na początku wyrazu
Rzadko, Rzemiosło, Rzeźba, Rząd, Rzepa, Rzeźwy, Rzec, Rzepak, Rzeżucha, Rzecz, Rzesza, Rzędna, Rzeczpospolita, Rzeszoto, Rzępolić, Rzeczywistość, Rześki, Rzęsa, Rzeka, Rzetelny, Rzęsisty, Rzekomy, Rzewny, Rzęzić, Rzemień, Rzeź, Rzodkiew, Rzut, Rzym
„Rz” na końcu wyrazu
ARZ – Egzemplarz, Formularz, Herbarz, Kalendarz, Kałamarz, Komentarz, Korytarz, Lichtarz, Ołtarz, Preliminarz, Terminarz, Twarz, Relikwiarz, Wachlarz
ERZ – Alkierz, Kołnierz, Macierz, Moździerz, Nietoperz, Pacierz, Pęcherz, Perz, Pręgierz, Psałterz, Spichlerz, Talerz
INNE – Kurz, Piskorz, Tchórz, Węgorz
„Rz” w środku wyrazu
Barbarzyńca, Korzeń, Pierzchnąć, Wierzba, Bierzmowanie, Korzyść, Porządek, Wierzch, Burza, Macierzanka, Porzeczka, Wierzgać, Gorzelnia, Mierzeja, Przymierze, Wydarzenie, Jarząbek, Mierzwa, Przyrząd, Zarzewie, Jarzębina, Murzyn, Świerzb, Zdarzenie, Jarzmo, Narząd, Tarzać się, Zderzenie, Jarzyć się, Narzędzia, Towarzysz, Zmierzch, Jarzyna, Obwarzanek, Uderzyć, Zorza, Jerzyk, Odurzyć, Urządzenie, Zrzęda, Kojarzyć, Orzech, Warzywo, Zwierzę